امویان از دودمان‌های تاریخی اسلامی بودند. اینان برای نخستین بار خلافت را تبدیل به سلطنت موروثی کردند. این دودمان از قبیله قریش و از طایفه بنی‌امیه بودند. نخستین خلیفه اموی معاویه فرزند ابوسفیان و هند مشهور به جگرخوار به دلیل پاره کردن سینه و خوردن جگر حمزه)بود. او در زمان عمر خلیفه دوم فرمانروای شام گشت. در زمان خلافت عثمان که از خویشان او بود، قدرت بسیار زیادی پیدا کرد. با کشته شدن عثمان با علی بیعت نکرد و تا علی زنده بود با او بر سر خلافت مسلمانان جنگید. پس از کشته شدن علی در کوفه، به نبرد با حسن فرزند علی پرداخت و سرانجام خلافت را به چنگ آورد و شهر دمشق را پایتخت خود و خاندانش ساخت. او مردی دانا و آینده نگر بود.از او ویژگیهای خوب و بدی گفته شده؛ برای نمونه از ویژگیهای نیکش شکیباییش بود و از بدیهایش شکمبارگی‌اش. معاویه نخستین کسی بود که سیاست جانشینی پسر به جای پدر را در خلافت به راه انداخت. پس از او یزید پسرش خلیفه مسلمانان شد.ولی او دانایی و سیاست پدر را نداشت. از کارهای او نبرد با حسین فرزند علی و رویداد کربلا بود. همچنین تازش به مکه. دیندارترین خلیفه اموی عمر فرزند عبدالعزیز بود. واپسین خلیفه اموی مروان حمار (مروان خر!) بود که به دست یاران ابومسلم خراسانی کشته شد. فرمانروایانی بیش از اندازه عربگرا بودند. سختگیریهای آنان بر نژادها و اندیشه و آیینهای گوناگون مردم زیر ستم ایشان را به ستوه آورده بود که سرانجام پایه‌های لرزان فرمانرواییشان را فروریخت.
فهرست نام خلیفه‌های اموی:
|
|
فرمانروا |
زندگی |
فرمانروایی |
|
۱ |
معاویه بن ابی سفیان |
۶۰۶-۶۸۰ |
۶۶۲-۶۸۰ |
|
۲ |
یزید بن معاویه |
۶۴۶-۶۸۴ |
۶۸۰-۶۸۴ |
|
۳ |
معاویه بن یزید |
۶۶۴-۶۸۴ |
۶۸۴-۶۸۴ |
|
|
عبد الله بن الزبیر |
۶۲۳-۶۹۳ |
۶۸۴-۶۹۳ |
|
۴ |
مروان بن الحکم |
....-۶۸۵ |
۶۸۴-۶۸۵ |
|
۵ |
عبدالملک بن مروان |
۶۴۷-۷۰۵ |
۶۸۵-۷۰۵ |
|
۶ |
ولید بن عبد الملک |
....-۷۱۵ |
۷۰۵-۷۱۵ |
|
۷ |
سلیمان بن عبد الملک |
....-۷۱۸ |
۶۸۹-۷۱۸ |
|
۸ |
عمر بن عبدالعزیز |
۶۸۱-۷۲۰ |
۷۱۸-۷۲۰ |
|
۹ |
یزید بن عبدالملک |
۶۹۱-۷۲۴ |
۷۲۰-۷۲۴ |
|
۱۰ |
هشام بن عبدالملک |
۶۹۰-۷۴۳ |
۷۲۴-۷۴۳ |
|
۱۱ |
ولید بن یزید |
۷۰۹-۷۴۴ |
۷۴۳-۷۴۴ |
|
۱۲ |
یزید بن الولید |
....-۷۴۴ |
۷۴۴-۷۴۴ |
|
۱۳ |
ابراهیم بن الولید |
....-۷۵۰ |
۷۴۴-۷۴۵ |
|
۱۴ |
مروان بن محمد |
....-۷۵۰ |
۷۴۵-۷۵۰ |
خلفاء راشدین بعد از فوت محمد، مسلمانان آن زمان بر اساس شورا و انتخاب چهار تن از صحابه (یاران) محمد را که از نزدیکان وی بودند و در میان مسلمانان محبوبیت و اعتبار زیادی داشتند برای خلافت بعد از محمد بر جامعه نوبنیاد مسلمانان انتخاب کردند.این چهار تن که به خلفاء راشدین معروفند به ترتیب عبارتند از:
ابوبکر در سال ۵۷۳ میلادی ۳ سال بعد از «عام الفیل» در مکه متولد شدند. ایشان ۳ سال از محمد کوچک تر بودند. ایشان اولین کسی از مردان بالغ هستند که ایمان آورده ومسلمان شده‌اند.
مادرش فاطمه بنت اسد. داماد و پسر عموی رسول الله(ص). کنیتش «ابو الحسن» و «ابو السبّطین»، ایشان در سال ۶۰۰ میلادی در مکه متولد شدند. ایشان اولین نوجوانی هستند که به اسلام گرویدند
منابع
دیاکو نام شخصیتی معتبر و شناخته شده در میان مادها حدود 700 سال پیش از میلاد بود.
وی که بنیانگذار دولت ماد بود در آغاز مردی دهقان بود و چون رفتار و کرداری نیک داشت و به عدالت در میان مردمان رفتار می‌‌کرد، مردم او را به پادشاهی برگذیدند. دیاکو هگمتانه را به پایتختی خود اختیار کرد و در آن بر روی تپه‌ای، هفت قلعهٔ تو در تو ساخت و هر یک را به رنگ مخصوصی در آورد.
شایان ذکر است که دیاکو مبدع اولین قانون مدنی بود و قانون مدنی دیاکو و آثاری دیگر چون مجسمه‌های نیایشگاه آناهیتا همگی در موزه‌های خارج از ایران نگهداری می‌شود.